یادداشت

آشنایی با جرم سرقت رایانه ای

پیشرفت فناوری های دیجیتال و فراگیری استفاده از رایانه و ابزارهای ارتباطی موجب گردیده است در کنار مزایای این ابزارها، سواستفاده هایی نیز توسط افراد سودجو اتفاق افتد که دارایی، اعتبار و حقوق شهروندان را مورد تعدی قرار دهد. سرقت رایانه ای با این هدف جرم انگاری گردیده است تا تضمینی برای صیانت از داده ها و اطلاعات شهروندان باشد.

در توضیح این عنوان مجرمانه باید گفت اگر شخصی داده های دیگری را به طور غیر مجاز ربوده و به آن دسترسی پیدا کند مرتکب جرم سرقت رایانه ای شده است. با عنایت به هدف قانون گذار از جرم انگاری سرقت رایانه ای، آرومی ندارد که این داده ها جنبه مالی داشته باشد بلکه ممکن است داده های مورد سرقت عکس، فیلم و یا اطلاعاتی باشد که هیچ گونه اثر مالی نداشته اما برای بزه دیده ارزشمند بوده باشد.

بنابراین همین که به داده ها و اطلاعات یک شهروند دستبرد صورت گیرد و به آن دسترسی حاصل شود، این جرم محقق می شود. البته اگر مرتکب جرم از طریق کپی برداری داده ها، آن ها را سرقت کند به گونه ای که اصل داده ها همچنان در اختیار صاحب آن باشد، جرم سرقت رایانه ای محقق شده است اما مجازات آن صرفا جزای نقدی است و در صورتی که سرقت داده ها منجر به از دسترس خارج شدن آن برای صاحب داده‌ها شود، مجازات آن سنگین تر شده و حبس نیز در کنار جزای نقدی پیش بینی شده است که حسب مورد هر دو یا یکی از این مجازات ها مورد حکم قرار می گیرند.

توصیه ای که به شهروندان می شود این است که حتی الامکان داده های مهم و محرمانه خویش را به رایانه شخصی منتقل نموده و یا بر روی سی دی یا فلش ذخیره سازی نمایند تا امکان سرقت آن به حداقل ممکن برسد. همچنین برای تلفن همراه خویش رمزی ایمن انتخاب نمایند و از در اختیار قرار دادن تلفن همراه خویش به اشخاص فاقد اطمینان اجتناب نمایند.

(کانون تخصصی حقوقی خادمیاری رضوی شهرستان انار)

مهدی مظفری اناری- پژوهشگر دکتری حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه تهران و مسئول کانون تخصصی حقوقی خادمیاری رضوی شهرستان انار