یادداشت

آشنایی با قرار تامین خواسته

یکی از تمهیدات قانون آیین دادرسی مدنی برای خواهان دعوی، قرار تامین خواسته است. قرار تامین خواسته به معنای حفظ و توقیف عین مال مورد مطالبه یا معادل آن از اموال شخص مدیون(بدهکار) است. به عنوان مثال تصور کنید الف اتومبیل خود را به ب عاریه می دهد تا مجانا از منافع آن بهره ببرد. پس از اتمام مدت عقد عاریه، الف اتومبیل خود را مطالبه می کند اما ب از تحویل آن امتناع می کند و در این صورت الف می تواند قبل از طرح دعوی یا حین طرح دعوی تقاضای صدور قرار تامین خواسته نماید؛ به این معنا که از دادگاه بخواهد که اتومبیل وی نزد ب را توقیف نماید تا ب نتواند آن را منتقل نماید و یا دستخوش تغییر قرار دهد.

این قرار به نفع خواهان دعوی پیش بینی شده است تا از ضرر وی جلوگیری نماید. در مثال دیگری تصور کنید الف مبلغ ۵۰ میلیون تومان به ب قرض می دهد و پس از مدتی آن را مطالبه می کند. اما ب از پرداخت این وجه امتناع می کند. الف می تواند تقاضای صدور قرار تامین خواسته از اموال متعلق به ب به میزان ۵۰ میلیون‌تومان نماید. در خصوص قرار تامین خواسته باید نکاتی مورد توجه قرار گیرد؛

اول اینکه قرار تامین خواسته می تواند قبل از طرح دعوی اصلی مطرح شود و یا اینکه توام با طرح دعوی اصلی مورد طرح قرار گیرد و یا اینکه در حین دادرسی و تا قبل از ختم آن مورد مطالبه قرار گیرد.

دوم اینکه اگر قرار تامین خواسته صادر گردید و خواهان دعوی تا ده روز پس از صدور این قرار نسبت به طرح دعوی اصلی اقدام ننماید، خوانده می تواند از دادگاه بخواهد تا نسبت به رفع توقیف از تامین صادره اقدام نماید.

سوم اینکه علی الاصول صدور قرار تامین خواسته منوط به تودیع خسارت احتمالی است که این خسارت احتمالی به منظور جبران ضرر و زیان احتمالی وارده به خوانده است تا در صورت بی حقی خواهان در انتهای دعوی، خوانده بتواند از محل این خسارت احتمالی، ضرر ناشی از تامین خواسته را جبران نماید.

البته مواردی را قانون گذار پیش بینی نموده است تا خواهان تامین خواسته معاف از تودیع خسارت احتمالی باشد؛ دعوی خواهان مستند به سند رسمی باشد؛ خواسته در معرض تضییع و تفریط قرار داشته باشد؛ خواسته مستند به اسناد تجاری واخواست شده باشد. در این موارد خواهان معاف از تودیع خسارت احتمالی است.

مثلا وقتی خواهان مطالبه وجه چکی را می نماید که برگشت خورده است و یا مطالبه وجه از سوی خواهان به استناد سند رسمی قراردادی معتبر باشد در این مواقع قرار تامین خواسته نیازی به تودیع خسارت احتمالی ندارد.

در پایان توجه داشته باشید در خواسته هایی که میزان خواسته مشخص نیست امکان صدور قرار تامین خواسته وجود ندارد. مثلا در موارد مطالبه نفقه یا خسارت ناشی از اتلاف یا تسبیب و یا هر گونه خسارت وارده به اموال
خواهان، به جهت اینکه میزان دقیق خواسته بعد از کارشناسی تعیین می شود، امکان صدور قرار تامین خواسته متصور نیست.

انتهای پیام/ مهدی مظفری اناری- پژوهشگر دکتری حقوق جزا و جرم شناسی و مسئول کانون تخصصی حقوقی خادمیاری رضوی شهرستان انار