یادداشت فرید زکریا در واشنگتن پست:

همراهی نتانیاهو اشتباه است/ ایران پیروز تحریم های اقتصادی است

به گزارش انارما به نقل از سرویس سیاسی جام نیوز، فرید زکریا تحلیل گر آمریکایی در روزنامه واشنگتن پست (washingtonpost) در مقاله ای با عنوان “ورود به سرزمین غیر ممکن ها” نوشت: سخنرانی نتانیاهو در کنگره فصیح و سلیس بود و او تمامی ادله خود برای مخالفت با توافق هسته ای ایران را بیان کرد، اما وقتی به دنبال مطرح کردن گزینه متناوبی برای توافق هسته ای بود، او وارد سرزمین غیر ممکن ها شد و گزینه های غیر شدنی را مطرح کرد.

فرید زکریا در ادامه نوشت: «کنگره نیز با تشویق حضار او را حمایت کرد و او را در درخواست های خود دائما همراهی کرد. نتانیاهو در نطق خود اعلام کرد مقامات آمریکا باید توافق کنونی را رد کنند و خواستار توقف تقریباً همه ی فعالیت های هسته ای ایران و همچنین تعهد مقامات ایرانی به پرهیز از شروع دوباره ی این فعالیت ها شوند.

وی تأکید داشت چینی ها، روس ها و اروپاییان با تشدید تحریم ها و افزایش فشار بر ایران، این کشور را وادار به تسلیم شدن خواهند کرد و گفت: «رویاها امکان محقق شدن دارند، تنها اگر ما در آرزوی خود به اندازه کافی سرسخت باشیم».

زکریا در ادامه نوشت: «با نگاه به تاریخ شاید بتوان اطلاعاتی در مورد گزینه های محتمل تر بدست آورد. بین سالهای ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵، در حالی که ایران تحت ریاست جمهوری محمد خاتمی اداره می شد، مذاکرات هسته ای این کشور با سه قدرت اروپایی صورت گرفت و توافق شد که برنامه هسته ای ایران تحت کنترل و بازرسی قرار گیرد. مذاکره کننده ارشد هسته ای ایران در آن زمان حسن روحانی، رئیس جمهور کنونی ایران بود.

ایران توافق کرد سانتریفیوژهای خود را در سطح محدودی نگاه دارد، سطح غنی سازی را بافاصله ی زیادی از حد قابل استفاده برای ساخت بمب اتمی ادامه دهد و اورانیوم غنی شده ی خود را نیز به میله های سوختی تبدیل کند. پیتر جنکینز، نماینده ی انگلیس در آژانس بین المللی انرژی هسته ای، در توصیف این مسئله گفته بود: «همه ی ما تحت تأثیر این پیشنهاد قرار گرفتیم».

اما این مذاکرات با شکست مواجه شد چرا که دولت جرج بوش از طریق دولت انگلیس، این پیشنهاد را وتو کرد. جنکینز در توضیحی گفته بود: «اگر غرب می توانست ایران را بترساند، آنها تسلیم می شدند».

وی در ادامه افزود: «نتیجه چه شد؟ آیا ایران پای میز مذاکره بازگشته و تسلیم شد؟ خیر، این کشور مقابل تحریم ها ایستاد و بدون آنکه بازرسی ها را مانعی بر سر راه خود ببیند، زیرساختهای هسته ای خود را در حدی گسترده افزایش داد. ایران تعداد سانتریفیوژهای خود را از صد و شصت و چهار به نوزده هزار رساند، بیش از هفده هزار پوند گاز اورانیوم غنی شده جمع آوری کرد و ساخت و راه اندازی رآکتور آب سنگین اراک را که قابلیت استفاده برای تولید پلوتونیوم مورد نیاز در تسلیحات هسته ای را دارد، ادامه داد.

گراهام الیسون، استاد دانشگاه هاروارد و یکی از خبره ترین کارشناسان مسائل هسته ای در آمریکا، در اظهاراتی به این نکته اشاره کرد که «ما با اصرار ورزیدن بر خواسته های افراطی و غیر سازشکارانه ی خود و با رد توافق بالقوه با ایران، که اولین مورد از آنها می توانست ایران را در حد ۱۶۴ سانتریفیوژ باقی نگاه دارد، باعث شدیم ایران از نقطه ای که حدود ده سال تا دستیابی به بمب فاصله داشت به نقطه ای با حدود فقط چند ماه فاصله برسد».

زکریا در ادامه نوشت: «چنانچه توافقی که در حال حاضر مورد گفتگو قرار گرفته است، با شکست مواجه شود، سناریوی محتمل تر از بقیه موارد، تکرار وقایع گذشته خواهد بود. ایران برنامه هسته ای خود را گسترش خواهد داد. چنانچه سایر قدرتهای بزرگ به این باور برسند که پیشنهاد ارائه شده از سوی ایران کاملاً جدی بوده است و تنها ناسازگاری و سخت گیری های آمریکا و اسرائیل باعث وارد آمدن ضربه به آن شده است، این قدرتها دیگر تمایلی به تقویت تحریمها نخواهند داشت و در نهایت، با گذشت زمان، راهی برای دور زدن همه ی تحریمها پیدا خواهد شد.

بیم نتانیاهو از آن است که با امضای توافق کنونی، این امکان بوجود آید که مقامات ایران ده سال بعد برخی موارد برنامه هسته ای خود را از سر گیرند. اما بدون امضای قرارداد نیز این احتمال وجود دارد که ایران تا ده سال آینده پنجاه هزار سانتریفیوژ، حجم فراوانی از اورانیوم با درصد غنای بالا، تجهیزات هسته ای جدید، هزاران دانشمند و تکنسین هسته ای با تجربه و یک رآکتور آب سنگین کاملاً عملیاتی برای تولید پلوتونیوم در اختیار داشته باشد. در چنان حالتی، نتانیاهو چه خواهد کرد؟

این تئوری که ایران تحت فشارهای مداوم، سر تسلیم فرو می آورد، برخی حقایق اصلی خاص را نادیده می گیرد. ایران کشوری دارای غرور و شور ملی است. این کشور توانسته است، چه با نفت ارزان و چه با نفت با قیمت های بالا، مقابل ۳۶ سال تحریم غرب دوام آورد. ایران توانست هشت سال جنگ با عراق را که در آن حدود نیم میلیون نفر از نیروهای نظامی خود را از دست داد، مقاومت کند. برنامه ی هسته ای ایران، مورد حمایت مردم است و حتی رهبران جنبش سبز در ایران نیز خواستار و دوستدار آن هستند.»

زکریا سپس نوشت: «آنگونه که الیسون می گوید، ایران همین الان هم توان ساخت تسلیحات هسته ای را دارد و این توان را در سال ۲۰۰۸ بدست آورد، یعنی زمانی که توانایی ساخت سانتریفیوژ و غنی سازی اورانیوم را بدست آورد. اما این کشور هنوز دست به این کار نزده است (بمب هسته ای نساخته است). نتانیاهو مدت بیست و پنج سال است که از نزدیک شدن ایران به ساخت سلاح هسته ای سخن می گوید. در سال ۱۹۹۶ یعنی نوزده سال پیش، او بازهم مقابل اعضای کنگره آمریکا سخنرانی کرد و تا حد زیادی همین مطالب را مطرح کرد که در نطق این هفته ی خود در کنگره بیان کرد. در ده سال گذشته، او بطور مدام تکرار کرده است که ایران تنها یک سال با ساخت سلاح هسته ای فاصله دارد.

بنابراین، پرسش اینجاست که چرا پیش بینی های نتانیاهو، بیست و پنج سال است که اشتباه از آب در می آیند؟ بخش کوچکی از آن به خرابکاری صورت گرفته از سوی غربی ها و اسرائیلی ها که مانع پیشرفت ایران شدند، مربوط می شود. اما حتی اغراق آمیزترین ادعاهای مطرح شده از سوی آژانسهای اطلاعاتی به معنای تأخیری بیش از چند سال نیست. بخش عمده ی این عامل به احتمال زیاد این است که ایران همواره بر این باور بوده است که اگر قرار بود بمب هسته ای بسازد، تبعات بین المللی سنگین و عمده ای را مقابل خود می دید. به بیان دیگر، روحانیون در ایران در محاسبات خود، به درستی، به این نتیجه رسیده اند که منافع سرپیچی و تخطی به هزینه های ناشی از آن نمی ارزد.

کلید هرگونه توافق هسته ای با ایران در این است که هزینه های سرپیچی و تخطی از توافق را (برای ایران) بالا و منافع آن را ناچیز نگه داریم. این واقع گرایانه ترین شیوه برای جلوگیری از تبدیل ایران به کشوری دارای تسلیحات هسته ای است.»