پاسخی به شبهات پیرامون نقش مردم در حکومت اسلامی / ولایت منشاء مشروعیت نظام اسلامی است

در پی طرح برخی مطالب و شبهات پیرامون نقش مردم در حکومت اسلامی، حجت الاسلام قدیری ، نسبت به طرح مسائل تفرقه آمیز در جامعه بصورت مختصر پاسخ داد.

به گزارش ” انارما” ، در پی طرح برخی مطالب و شبهات پیرامون نقش مردم در حکومت اسلامی، حجت الاسلام قدیری ، نسبت به طرح مسائل تفرقه آمیز در جامعه بصورت مختصر پاسخ داد.

متن این پاسخ بدین شرح است:

? به حکم عقل و آیه شریفه ۵۵ سوره مبارکه مائده که می فرماید «انما ولیکم الله» ولایت ابتدائا مختص خدای متعال است، به فرموده علامه جوادی آملی، انسان به حکم عقل و فطرت، موظف است عبد خدا باشد و تنها ولایت خداوند را بپذیرد.

?به جهت ضمانت اجراء احکام اسلام و هدایت جامعه بشری، این ولایت به برخی از برگزیدگان از انسانها تفویض شده است این تفویض در ادامه آیه مبارکه سوره مائده بیان شده است : إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذینَ آمَنُوا الَّذینَ یُقیمُونَ الصَّلاهَ وَ یُؤْتُونَ الزَّکاهَ وَ هُمْ راکِعُون‏.

?طبق این آیه شریفه ولایت رسول خدا و اهل بیت منصوص و منصوب از طرف خدای متعال می باشد.

در زمان غیبت نیز معصومین طبق ملاکهایی که بیان فرموده اند در هر عصر و زمان، فقیه جامع الشرایط منصوص و منصوب از طرف اهل بیت می باشد.
این ملاکها در روایاتی ذکر شده که علماء مختلف در کتب فقهی خود به آن استناد کرده اند مجموع این روایات را آیت الله جوادی آملی در کتاب ولایت فقیه خود در صفحه ۱۷۸ تا ۱۸۳ بیان کرده و تبیین کردند از جمله این روایات، روایت زیر است:

? مقبوله عمربن حنظله از امام صادق علیه السلام :
ینْظُرَانِ إِلَى مَنْ کَانَ مِنْکُمْ مِمَّنْ قَدْ رَوَى حَدِیثَنَا وَ نَظَرَ فِی حَلَالِنَا وَ حَرَامِنَا وَ عَرَفَ أَحْکَامَنَا فَلْیَرْضَوْا بِهِ حَکَماً فَإِنِّی قَدْ جَعَلْتُهُ عَلَیْکُمْ حَاکِماً فَإِذَا حَکَمَ بِحُکْمِنَا فَلَمْ یَقْبَلْهُ مِنْهُ فَإِنَّمَا اسْتَخَفَّ بِحُکْمِ اللَّهِ وَ عَلَیْنَا رَدَّ وَ الرَّادُّ عَلَیْنَا الرَّادُّ عَلَى اللَّهِ وَ هُوَ عَلَى حَدِّ الشِّرْکِ بِاللَّه‏ [کافی (ط – دار الحدیث)، ج‏۱، ص: ۱۶۹]
[مردم] بررسی کنند در میان شما آن کس که حدیث ما را روایت می کند و در حلال و حرام ما ابراز نظر می کند، و احکام ما را می شناسد، وی را به عنوان حکم قرار دهند، چرا که من او را حاکم شما قرار دادم، و اگر که به حکم ما حکم نمود و مردم ‌نپذیرفتند بی گمان حکم خدا را سبک شمرده و به ما پشت کرده اند و کسی به ما پشت کند به خداوند پشت کرده و این در حد شرک به خداوند است.

? طبق بیان این روایات، و آیه «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا أَطیعُوا اللَّهَ وَ أَطیعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِی الْأَمْرِ مِنْکُم‏» فقهای جامع الشرایط، ولایت امر مسلمین را بر عهده دارند و ولی امر مسلمین هستند!

• ? اما نقش مردم چیست ؟
  مردم در حکومت اسلامی و در نظریه سیاسی اسلام نقش مهم و تعیین کننده ای دارند.
  طبق بیانی که در ابتداء آمد در مورد حاکم اسلامی و ولی امر دو مسأله مطرح است:
  ۱⃣ نصب الهی و تعیین الهی.
  ۲⃣ مقبولیت عمومی و مردمی.

?نصب و تعیین الهی همان است که در صدر بحث بیان شد.

?مقبولیت، به دست مردم است به این بیان که ولی امر، برای تشکیل حکومت و تولی امور نیاز به انتخاب و بیعت مردم دارد.
ولی امر، بدون رأی مردم نیز ولایت دارد اما با رأی مردم و مقبولیت نزد آنها، قدرت تشکیل حکومت پیدا میکند.

?مرحوم امام چه قبل از بهمن سال ۵۷ و چه بعد از آن، ولایت داشتند اما بهمن ۵۷ مردم و‌اقبال عمومی آنها به ایشان، فرصت و شرایط تشکیل حکومت را فراهم کرد.

✅ بنابراین، انتخابات در نظام اسلامی یک امر تشریفاتی واصطلاحا صوری نیست بلکه نقش مهم و تعیین کننده دارد و‌مردم یکی از ارکان حکومت اسلامی محسوب میشوند!
«میزان رأی ملت است» یا مردم سالاری دینی نیز به همین مسأله اشاره دارد.
اما دموکراسی به معنای غربی آن قائل به نقشی فراتر از مقبولیتی است که بیان شد!

تعابیری هم که بزرگان و سیاسیون بیان کردند که مشروعیت حاکم و حکومت اسلامی مبتنی بر رأی مردم است به همین معناست کما اینکه امیرالمؤمنین علیه السلام در جمله معروف : لِمَنْ وَلَّیْتُمُوهُ أَمْرَکُم مرادشان ولایت به معنای نصب و مشروعیت الهی نیست.

✅ شبهه ای که از این کلام حضرت نشأت گرفته این است که اگر حضرت امیر از طرف خداوند امام است، پس چرا دعوت مردم را رد می کند که باید در پاسخ بگوئیم که در اینجا، مردم نیامدند با امیرالمؤمنین به عنوان خلیفه منصوص از طرف خدا، بیعت کنند بلکه به عنوان یک خلیفه اجتماعی خواستند با حضرت بیعت کنند به همان نحوی که با سه خلیفه قبل بیعت کردند. یعنی عزل و نصب خلیفه را در اختیار خود میدانند این نگاه نتیجه این است که در طول ۲۵ سال، خلافت در نگاه مردم تغییر کرده و فقط در نام و عنوان، با خلافتی که حضرت و اهلبیت حق الهی خود می دانند یکی است، لذا حضرت این خلافت را بی ارزش تر از آب بینی بز می داند.

حمید قدیری.

انتهای پیام/